» بقعه دوازده امام - قدیمی ترین بنای یزد [آپدیت شد]

بقعه دوازده امام - قدیمی ترین بنای یزد

آدرس: یزد، محله فهادان، خیابان امام
قدمت: دوره سلجوقی
تاریخ ثبت در آثار ملی ایران: 31 تیر 1313

بقعه دوازده امام یکی از بناهای تاریخی مذهبی شهر یزد واقع در استان یزد است که به دلیل اینکه قدیمی ترین بنای این شهر نیز به شمار می رود از جاذبه های دیدنی این شهر تلقی می شود. بقعه دوازده امام در محله فهادان شهر یزد قرار دارد و قدیمی ترین بنای موجود در این شهر قلمداد می گردد.

این بقعه مشتمل بر دوازده گنبد منفرد است که در سال ۴۲۹ هجری قمری به دستور ابو سعید و ابو یعقوب از امرای علاء الدوله فرامرز ساخته شد.

در این بقعه کتیبه ای به خط کوفی بالای سردر که در حاشیه ای از نقوش گُل و بوته قرار دارد و سنگ قبر فخرالدین اسفنجردی از مشایخ بزرگ قرن هشتم که در محراب نصب است توجه بینندگان را به خود جلب می کند.

اهمیت این بنا بیشتر به لحاظ معماری و گنبد آجری آن است و در زمره شاهکارهای هنر سلجوقی به شمار می رود. این بقعه دارای در دو لته کوتاهی است. بدنه گنبد یک چهار ضلعی است که به هشت ضلعی تبدیل می شود و گنبد روی هشت ضلعی قرار دارد. پوشش سقف از داخل گچبری ساده است و دور تا دور آن با کتیبه کوفی رنگی تزیین گردیده است. این کتیبه به لحاظ طرح و نقش از اهمیت خاص برخوردار بوده و موضوع سخن متخصصان تاریخ معماری اسلامی است. در چهار گوشه بنا، گوشواره ها و داخل آنها درگاهی هایی قرار دارد. نور این بقعه به وسیله پنجره هایی که در چهار طرف آن تعبیه شده، تامین می شود. وجود محراب در این بنا نشانه مسجدی است که در قرون دوم و سوم در این مکان بنا شده بود. کتیبه رنگی موجود بر دیوار گچی جانب شرقی گواه بر این است که گنبد به دستور دو برادر به نام های ابو یعقوب و ابو مسعود از سرداران حکومت ابو جعفر علاء الدوله از سلسله کاکویان یزد بر پا شده است. هیچ معلوم نیست که تغییر نام بنا به دوازده امام از آن چه عصری است.

بقعه دوازده امام در ۳۱ تیر ۱۳۱۳ توسط وزارت فرهنگ و هنر به شماره ۲۰۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.